Уерэги дьуерэлии иитии улэтэ былааннаахтык ыытыллар. О5о киhи быhыытынан септеехтук иитиллэн тахсара,  араас олох очурдарыгар о5устарбакка, олоххо септеех миэстэтин булара - иитии сурун соругунан бэлиэтиибит.

  Сурун сыалбытынан о5ону иитиигэ учуутал – уерэнээччи –дьиэ кэргэн–социум оруолларын ситимнииргэ дьулуhабыт.

2017 сыл уерэнээччилэргэ да, учууталларга да, оскуола бары улэhиттэригэр элбэх ситиьиилээх буолла. Ол курдук, Тохсунньу ый 06 кунугэр  агрооскуолалар икки ардыларыгар, Уус-Алдан улууhугар Суотту орто оскуолатыгар ыытыллыбыт, республикатаа5ы «Поет агрошкола» диэн оскуола улэhиттэрин икки ардыгар алын кылаас учууталлар Пестрякова З.Н., Рожина Я.П. 2-с миэстэни ыллылар. Бу тэрээhин чэрчитинэн, «Кынат» эдэр учууталлар ке5улээhиннэринэн «Кавказская пленница на 2 Хомустахе» уhуллубут киинэ кыайыылаах миэстэни ситиспитэ.

2017 сыл кулун тутар 24 кунугэр  оскуолабыт 85 сылын керсер убулуейдээх тэрээhинэ буолбута.  Уерэх дьыла са5аланыа5ыттан араас хабааннаах былааннаммыт  уонна бигэргэтиллибит тэрээhиннэр буоллулар: «Чугдаар, эн чуораанчыгым» диэн оскуола гимна уhуллуута уонна презентацията,  оскуола, нэhилиэк попечителлэрин кытта ситимнээх улэ, выпускниктары тумуу, «Уhуйан уерэппит учуутал до5орбор» диэн оскуола бастакы учууталларын сырдатар серяилаах брошюралар бэчээттэниилэрэ, оскуолабыт киирии фойетыгар Евсей Павлович Сивцев бюстун уеруулээх аhыллыыта,  «Кепуппут дии, бу тиэргэнтэн» бэлиэ-сквер тутуллуута, оскуола иhинэн «Утуе аат» диэн  урдук бэлиэни бигэргэтии, учууталлар методическай брошюраларын бэчээттэниитэ, «Бочуот» кинигэтин сергутуу уо.д.а. Уерэнээччилэр эмиэ бэлэмнэнэн,  кулун тутар 03 кунугэр  «Юбилей зажигает звезды» диэн фестиваль туруордулар. Тереппуттэр бэйэлэрин кыахтарынан ункуу танастарын, сценическай костюмнары тигэн куус-кеме буолбуттара.

Евсей Павлович Сивцев аатынан 2 Хомустаах орто оскуолатыгар уерэммит уонна улэлээбит бар дьоммутугар, кунду тереппуттэрбитигэр,  биир дойдулаахтарбытыгар алтан чуораан тыаhыныы чугдаарар о5о саас кэрэ сылларын санатар 85 сааhын туолар убулуейун тэрээhинигэр куус-кеме буолбуккутугар махтанабыт.

Саха о5отун дьо5ура элбэх, барыга бары сыhыаннаах. Кини уруhуйдуур, хоhоон-кэпсээн суруйар, ункуулуур, ыллыыр, уhанар, иистэнэр. Оскуола иhинэн  7 куруhуок, 5 спортивнай секция улэлиир. 2-с сылын биьиги оскуолабытыгар Намнаа5ы ДЮСШ филиала аьыллан улэтин кедьуустээхтик са5алаабыта.  Тустуу секциятыгар 1-6 кылаастан 26 уол этин-хаанын чэбдигирдэр, дьарыктанар. Эдэр эрчимнээх тренер Потапов В.О. сайынны каникул кэмигэр тиьигин быспакка оголору дьарыктыыр.

Быйылгы сылга эдэр тустууктар улуустаа5ы, республикатаа5ы биллиилээх спортсменнар ааттарын уйэтитэр П.П.Юмшанов, М.К.Аммосов, Н.Н.Алексеев, Тымныы Моруос бириистэригэр курэхтэhиилэргэ кыайыылаах, инники миэстэҕэ таҕыстылар Эти-хааны чэбдигирдэр, эрчийэр, чел оло5у, спорду  пропагандалыыр сыаллаах-соруктаах спортивнай секциялары  эдэр учууталлар Старков А.А., Уваровский П.Р., Потапов В.О., бэйэтин баҕа еттунэн Слепцов Е.Р.  салайаллар. Кинилэр уэрэнээччилэрэ элбэх ситиhиилэрдээхтэр: улуустаа5ы ебугэ терут оонньууларыгар «Урун Уолан» Протопопов Егор 1-кы миэстэ, “Кыыс Ньургун” Копырина Сахаяна 2 миэстэ буолбуттара. Улууска, республикатааҕы мас тардыhыытыгар оҕолор утумнаахтык дьарыктаналлар, курэхтэhиилэргэ инники сылдьаллар.  Биир улахан ситиhиинэн, ахсынньы ый 01-03 куннэригэр буолбут республикатаа5ы “Легей Мадьынылара” мас тардыhыы курэхтэhиитигэр Семенов Сандал 3 миэстэ,Копырина Сахаяна 2 миэстэ буоллулар. О5олор эрчиллиилэрин, кыахтарын тургутар сыаллаах сылын аайы Уус-Алдан В.М. Прокопьев аатынан Тумул, Суотту орто оскуолатын уерэнээччилэрин кытта холбоhуктаах курэхтэри ыытыы бу икки улуус оскуолаларын икки ардыгар утуе угэскэ кубулуйда. Маны таhынан, нэhилиэк олохтоо5о Слепцов Егор Романович эрчийэр теннис секциятыгар о5олор себулээн дьарыктанан, нэhилиэк уопсай хамаандатыгар киирсэн улууска курэхтэhэн ситиhиилэнэн кэлэллэр.

Кулун тутар 31 кунугэр республикатаа5ы агрооскуола улэhиттэрин икки ардыгар волейбол курэ5эр физкультура учуутала Старков А.А. салайыытынан оскуола командата кыайан-хотон, кыайыылаах кеhе сылдьар Кубогынан на5араадаламмыта.

Оскуола уонна нэhилиэк библиотекатын улэhиттэрэ Ширяева В.И., Слепцова Е.В. о5о сиэр-майгы, ей-санаа (духуобунас) еттунэн сайдалларын туhугар  ыкса ситимнээхтик улэлииллэр. Бу сайдыылаах кэмнэ духуобунас сыаннастарын бе5ергетуу, ситимнээх иитии-уерэтии эйгэтигэр утумнаахтык киллэриигэ оскуола библиотеката сурун оруолу ылар. Ол курдук, опыттаах библиотекарь Варвара Иннокентьевна оскуола иhинэн сырдатар, сайыннарар улэни суруннуур. Оскуола библиотеката иитэр-уерэтэр улэ5э бэйэтин кылаатын киллэрэр, айымньылаахтык улэлиир. Библиотека биир улэтин хайысхата «Сардаана» куруhуок тэриллиитэ буолар. Бу куруhуок былырыынны уерэх дьылыттан «Библиотечный вестник» диэн хаhыат таhаарар.

Бутун Саха Республикатын урдунэн сылын аайы ыччакка, кэлэр келуенэ5э военно-патриотическай иитиини кууhурдэр сыаллаах-соруктаах араас тэрээhиннэр ыытыллаллар. Оскуола иhинэн «Смотр строя и песни» курэ5и угэс быhыытынан эмиэ тэрийэбит. Эрдэттэн физкультура,  ОБЖ учууталлара кылаас салайааччылара кууруулээхтик о5олорун хаамыыга, байыаннай ырыалары уерэтэн бэлэмнииллэр. Ааспыт уерэх дьылыгар биьиги оскуолабыт базатыгар Якутскай казачество кубогыгар бастакы улуустаа5ы орто суьуех уерэнээччилэригэр аналлаах «Смотр песни и строя» курэхтэьии бэрт тэрээhиннээхтик ыытылынна. Бу курэххэ улуустан 11 оскуола командата куен керустэ. Курэх тумугунэн, биьиги оскуолабыт командата бочуоттаах 1 миэстэни ылла. Бу хайысханан республиканскай 3 куннээх “Юноармия” уерэ5эр 5 уол (8-с кылаас уерэнээччилэрэ) , улуустаа5ы “Юноармия” курэхтэhиигэ кыттан кэллилэр.

  О5о айар, санаатын сатаан сааhылаан суруйар, этэр-санарар, сана керуулэри чинчийэр дьо5урдарын эрчийэр сыаллаах-соруктаах эмиэ улэлиибит. Ол курдук, опыттаах учууталлар да, эдэр да учууталлар, онноо5ор тереппуттэр о5олору араас хайысханан дьарыктыыллар уонна кытыннараллар.   Оскуола иhинэн гуманитарнай методическай холбоhуктар    Уол о5ону айыл5а5а сыhыарар,  булт-алт абыланар, куйуурдааhынна уерэтэр тэрээhиннэр, эти-хааны чэбдигирдэр дьарыктар, ебугэ са5аттан кэлбит утуе угэстэри, сиэри-туому билиhиннэрэр сыаллаах-соруктаах тэрээhиннэр ыытыллаллар. Манна ыам ыйыгар Ньукуолун кунун керсе дьиэ кэргэннэ аналлаах «Байанайдаах дьиэ кэргэн» курэх ыытыллыбыта, сэтинньи ыйга нэhилиэк тэрийбит «Мунха» тэрээhинигэр 15 оҕо кехтеех кыттыыны ыллылар. 

О5о уйул5атын туругун уерэтэр, кэтиир, септеех кэмнэ кемелеhер, тереппуккэ субэ-ама биэрэр – иитии улэтин эмиэ биир сурун хайысхата. Бу хайысханан психолог-педагог Максимова Татьяна Михайловна, социальнай педагог Копырина Любовь Андреевна, «Кемуел» тереппут комитетын председателинэн Осипова Варвара Владимировна улэлэлээтилэр. Тереппуту кытта улэни кууhурдэр эмиэ сурун сорукпут буолар. О5ону иитиигэ саңаттан саңа көдьүүстээх үлэ көрүңүн көрдуур, Дьиэ кэргэңңэ о5о иитиллэр тирэ5ин араас ньымаларын түмэр, сүрүннэммит үлэни киэң араңа5а уопуту тар5атар, чинчийэр уонна көрдүүр үлэни салгыы сайыннарар сыаллаах-соруктаах оскуола иhинэн «Куhунну дьаарбанка» тэрээhиннэ, Ийэлэр, А5алар, о5олор кытыннылар.

 Уерэх дьылыгар 2-тэ былаанынан дойду урдунэн о5о ис туругун, уйул5атын билэр, уерэтэр уонна киниэхэ кемелеhер сыаллаах соруктаах месячник ыытыллар. Бу тэрээhин чэрчитинэн тургутук улэлэр, кылаас чаастара, тереппуту кытта улэлэр, акцияла ыытыллаллар. Ааспыт уерэх дьылыгар «О5о саас мичээрэ» диэн фотоколлаж быыстапкатын ыыппыппыт. 2001 сылтан оскуола туспа суолу-ииhи булунан, эстетико-прикладной хайысхалаах  хас да сыл улэлээбитэ. Ол хайысха суурээнэ билигин да баар. Кылаас салайааччыларын салайыытынан, тереппуту кытта тэннэ ылсан, о5олорбут кэрэни кэрэхсии уерэнэллэригэр, бэйэлэрэ толкуйдаан онорор дьо5урдарын сайыннарарга, дьонно сырдатарга кыах биэрэбит. Бу хайысхаҕа «Радуга Севера» улуустаа5ы конкурска о5олор миэстэлэстилэр, 2017 сылга оскуола  биир улахан ситиhиитинэн улуустаа5ы нэhилиэктэр икки ардыларыгар  «Идэhэ» диэн ярмарка5а кыттыы буолла. Манна эмиэ тереппуттэр урун ас хомуйан, атын тэрилтэлэр куус-ейебул буолан, ветераннар тумсуулэриттэн эйэ5эс эбээлэрбит бары еттунэн кемелестулэр. Ол тумугунэн, улууска 3 миэстэнэ ыллыбыт.

Оскуолабытыгар  25 миэстэлээх интернат улэлиир. Интернат иитээччилэрэ Аргунова И.В., Никитина У.И. улэhиттэрэ бэйэлэрэ эмиэ туhунан былааннаах, сыаллаах-соруктаах улэлииллэр. О5олор бэйэлэрин дьиэлэрин курдук санаан, иллээх биир дьиэ кэргэн курдук олороллор.

Сайынны сынньаланы тэрийии улэбит биир эмиэ сурун хайысхата буолар. Ааспыт уерэх дьылыгар 3 этэрээт арыллан улэлээтэ: «Кэнчээри» алын кылаастарга – 15 о5о, «Айыл5а до5отторо» - ортоку суhуехтэргэ –15 о5о, «Бе5ес» тустуу лаа5ыра – 20 о5о. Барыта 50 о5о хабылынна. О5о ахсааныттан 48 % хабылынна.

Бу уерэх дьылыгар балаган ыйын 1 кунугэр “Наука уонна сана технологгиялар” диэн ааттаах уерэх дьыла биллэрилиннэ. Ылыныллыбыт былаанынан улэ ыытылла турар. Юбилейы керсе оскуола улахан ситиьиитинэн республика бастын оскуолата буоллан Ил Дархан 1 мелуйуеннээх гранынан нагараадаланна.